اتاق تاریک عکاسی (Darkroom)
پیدایش عکاسی به اتاق تاریک عکاسی بر می‌گردد. در حقیقت اتاق تاریک عکاسی منجر به پیدایش عکاسی و دوربین عکاسی شد. اتاق تاریک عبارت از اتاقی است بی هیچ پنجره. هیچ نوری به آن راه ندارد مگر از طریق روزنه‌ای که بر یکی از دیوارهای اتاق تعبیه شده. تصاویر یا چشم‌اندازهای روبروی روزنه به صورت وارونه بر دیوار روبرویش بازتاب می‌یافت.
بعضاً نگارگران از تصاویر بازتاب یافته به عنوان الگوی نقاشی‌شان استفاده می‌کردند.
بعدها این اتاق تاریک عکاسی در ابعاد کوچک‌تر تبدیل شد به دوربین عکاسی. یعنی در برابر روزنه‌ای که وجود داشت ماده حساس به نور قرار می‌دادند تا تصاویر بازتابش یافته ثبت و ضبط شوند.
در روند تکاملی دوربین، از عدسی و لنز در جایی که روزنه قرار داشت استفاده شد. مواد حساس به نور به فیلم‌های عکاسی امروزین تبدیل شدند که در انواع سیاه و سفید و رنگی (نگاتیو) و اسلاید (پوزتیو) موجود است. نگاتیوها طی فرآیند دیگری در آزمایشگاه (لابراتوار) به عکس تبدیل می‌شوند.
در ابتدا از آمونیوم دی‌کرومات برای مواد حساس استفاده می‌شد ولی بعد به نیترات نقره تغییر یافت. این روند ادامه یافت تا با پیدایش دوربین دیجیتال از حسگرهای حساس به نور به جای فیلم استفاده شد و دوربین‌های دیجیتال گسترش چشمگیری یافت اما فیلم‌های عکاسی هنوز جایگاه خود را دارند.
با پدید آمدن کروماتوگرافی (به ویژه عکاسی هوایی) و میکروفتوگرافی (عکاسی ذره‌بینی) دید تازه‌ای به بافت‌های اثر ایجاد شد که پیش از این انسان بدان دسترسی نداشت.
اتاق تاریک عکاسی چیست؟
تاریک خانه چیست ؟ تاریک‌خانه یا اتاق تاریک عکاسی به محلی گفته می‌شود که در آن کارهای مربوط به عکاسی مثل جاگذاری فیلم در کاست ها و چاپ و ظاهر کردن فیلم و عکس در تشتک انجام می‌گیرد و لازم است محیطی تاریک و بدون هیچ پنجره ای باشد.
در تاریک خانه، روزنه ای بر روی دیوار وجود دارد که تصاویر یا چشم انداز های روبروی آن روزنه، به صورت برعکس بر روی دیوار مقابلش بازتاب می‌شود.
در تاریک خانه نباید هیچ راهی برای نفوذ نور از بیرون داشته باشد و کاملا سیاه و تاریک باشد تا ظهور فیلم ها به مشکل نخورد. همچنین داشتن تهویه مناسب برای جلوگیری از بخار کردن تاریک خانه در روزهای گرم لازم است.
-
اتاق تاریک عکاسی
از لحاظ علمی اتاق تاریک عکاسی محفظه ای است که یک طرف آن سوراخ ریزی دارد که نور را به داخل جعبه هدایت می کند.
- نور وقتی به دیواره انتهای جعبه که روبه روی سوراخ است می تابند تصویر معکوسی تشکیل می دهند.
- اگر سوراخ اتاقک ریز باشد تصویر پدید آمده با وجود وضوح نسبی بسیار کمرنگ می باشد.
- اگر سوراخ اتاقک گشادتر از حد شود، وضوح تصویر از بین می رود.
- برای شفافیت بیشتر تصویر یک عدسی محدب روبه روی روزنه نصب می شود.
دوربین تاریک‌خانه‌ای
دوربین تاریک خانه ای یا دوربین سوراخ سوزنی اولین دوربین عکاسی بدون لنز و ساده است که تصویری از محیط اطرافش را روی صفحه نمایش می‌دهد و از آن در نقاشی و طراحی استفاده می‌کنند.
این دوربین شامل جعبه یا اتاقک کوچکی با یک سوارخ در یک سمت آن است و نور از طریق آن سوراخ به داخل جعبه وارد می‌شود و در داخل آن تکثیر شده و تصویر خروجی به صورت وارونه است. در زمان های قدیم برای رفع مشکل وارونگی تصویر، از آینه استفاده می‌کردند.
الزامات اتاق تاریک عکاسی
تاریکی اتاق تاریک عکاسی
رنگ اتاق تاریک عکاسی باید سیاه باشد، اما داشتن تاریکی محض در خانه کمی سخت است، مخصوصاً اگر با اهداف دیگری هم از اتاقتان استفاده می‌کنید، مانند حمام یا آشپزخانه. یک حساب سرانگشتی برای محاسبه حداقل تاریکی موردنیاز اتاق این است که اگر اتاقتان به مدت پنج دقیقه در تاریکی مطلق باشد،به این معناست که اتاق شما تاریکی لازم را دارد.
عجیب است اما، ممکن است اتاقی که به مدت پنج دقیقه در تاریکی مطلق بود، بعد از گذشت بیست یا سی دقیقه با هاله‌های نور روشن شود. ببینید نور از کجا آمده است، معمولاً از اطراف در، پنجره‌ها، کاشی‌های سقف و یا حتی پریزهای برق نور می‌آید،بنابراین جلوی تمام این نورها را بگیرید. می‌توانید اطراف درها را با حوله بپوشانید و یا می‌توانید مقوا را در اندازه‌های مختلف ببرید و پنجره‌ها را با آن بپوشانید.
اگر بنا به هر دلیلی نمی‌توانید جلوی این نورها را بگیرید و نگران این هستید که عکس هایتان خراب شود، می‌توانید به‌راحتی مانعی برای ورود نور بسازید. برای این کار کارتریج فیلم را در یک جعبه مقوایی و یا چوبی قرار دهید و جعبه را پشت نور بگذارید. برای اطمینان بیشتر می‌توانید جعبه را با رنگ سیاه و مات رنگ کنید و یک پرده سنگین مخملی سیاه،روی در جعبه بیاندازید.
دو محیط جدا برای عکاسی داشته باشید، یکی خشک و دیگری خیس
اتاق تاریک عکاسی
معمولاً در هر اتاق تاریک عکاسی در یک سمت دیوار، یک میز و یا کمد برای کاغذ و مقواهای بزرگ و سایر تجهیزات وجود دارد (بخش خشک) و در سمت مقابل، میز و کمد دیگری برای انجام فرایند چاپ و همچنین سینی و سینک قرار دارد (بخش خیس). جدا بودن این دو بخش باعث می‌شود آب به فیلم و کاغذهای عکاسی نپاشد.
اگر می‌خواهید فضایی تخصصی داشته باشید، تمام تلاش خود را بکنید تا این دو بخشِ خشک و خیس از هم جدا باشند. اگر فقط یک‌گوشه برای کار کردن دارید، سعی کنید شی‌ء کوچکی بین بخش خیس و خشک قرار دهید تا تجهیزات و کاغذهای عکاسی خیس نشوند.
بخش خشک کمی باید بزرگ‌تر باشد تا بتوانید کاغذ و فیلم‌های بلند را در آنجا جا دهید. اندازه بخش خیس به‌اندازه بلندترین کاغذ و فیلم عکاسی‌تان بستگی دارد. چرا؟ چون در هر چهار مرحله چاپ عکس به فضای کافی نیاز دارید و ممکن است حین انجام یک مرحله کل فضا با کاغذهای بلند عکاسی گرفته شود.
اگر قرار نیست سایزهای بزرگ‌تر از ۸ در ۱۰ را چاپ کنید،به فضای کمتری نسبت به فضای ۲۰ در ۲۴ نیاز خواهید داشت.
آب :اتاق تاریک عکاسی
اتاق تاریک عکاسی
به مقدار زیادی آب گرم و سرد نیاز خواهید داشت. از شیرآلاتی استفاده کنید که بتوانید میزان دمای آب را کنترل کنید، البته چنین تجهیزاتی کمی گران‌قیمت است. بیشتر افراد آماتور از یک دماسنج برای سنجش دمای آب استفاده می‌کنند (اگر در اتاق تاریک عکاسی خود سینک ندارید، می‌توانید با یک سطل آب کارتان را راه بیاندازید، اما احتمالاً خیلی سریع از این کار خسته می‌شوید).
سیستم تهویه اتاق تاریک عکاسی
هوای اتاق تاریک عکاسی باید به‌طور مرتب تازه شود. یک مشکلی که با پوشاندن درز و شکاف‌های اتاق به وجود می‌آید این است که علاوه بر اینکه با این کار جلو ورود نور را می‌گیرید، جلو هوای تازه هم گرفته می‌شود. با راه‌های مختلفی می‌توان این مشکل را حل کرد.
یک روش این است که در قسمت بیرونی دیوار دریچه ای به بزرگی یک فوت ایجاد کنید و در قسمت داخلی دیوار هم در همان سمت دریچه یک فوتی ایجاد کنید. درواقع چیزی شبیه دودکش، که نور از آن وارد نمی‌شود اما هوا به داخل جریان می‌یابد. هوا از دریچه بیرونی وارد دیوار می‌شود و از طریق دریچه داخلی وارد اتاق می‌شود.
همچنین اتاق تاریک عکاسی به یک هواکش نیاز دارد تا هوای اتاق را بیرون بکشد و هوای تازه وارد اتاق شود. هواکش باید بالای بخش خیس و دریچه هوا باید بالای بخش خشک باشد. با این کار، بخار مواد شیمیایی از طریق هواکش از اتاق خارج می‌شود. می‌توانید از هواکش‌های معمولی حمام و یا هواکش‌های مخصوص اتاق تاریک عکاسی استفاده کنید.
هوا باید در بیرون اتاق تخلیه شود و برای این کار به کانال نیاز دارید. مزیت داشتن کانال تخلیه این است که به‌نوعی مانع ورود نور به اتاق می‌شوند چون این کانال‌ها به بیرون هدایت می‌شوند.
چند نکته احتیاطی در مورد هوا و کانال تخلیه وجود دارد. اگر دریچه هوا درجایی قرار دارد که از آن گردوخاک وارد اتاق می‌شود، مانند حمام و یا محیط بیرونی شهر، باید از فیلتر هوا استفاده کنید تا گردوخاک هوا روی کاغذ پرینت نشیند. قبل از کار کردن، اتاق را جارو نزنید تا گردوخاک بلند نشود و کارتان را خراب نکند.
ارتفاع اتاق:اتاق تاریک عکاسی
برای بالا کردن و بریدن درازترین فیلم عکاسی به فضای کافی نیاز دارید، بنابراین مطمئن شوید که ارتفاع اتاق تا حدی باشد که بتوانید بلندترین کاغذ را با دست بالا بگیرید. می‌توانید کاشی‌های سقف را بردارید تا ارتفاع اتاق بیشتر شود. نمی‌توانید ارتفاع اتاق را بیشتر کنید؟
می‌توانید از حلقه‌های فیلم و کاغذ استفاده کنید (می‌توانید با کاغذهای باطله خودتان از این حلقه بسازید). با این کار هنگام بلند کردن کاغذ فیلم می‌توانید اضافی آن را دور حلقه بپیچید تا کوتاه بودن سقف اذیتتان نکند.
چهار نوع روشنایی داریم: نور سفید، نور ایمن، منبع نوری پهن و نبود نور.
اتاق تاریک عکاسی
1-نبود نور: فیلم‌های عکاسی باید در تاریکی مطلق ظاهر بشوند و به کوچک‌ترین نوری حساس‌اند. مثلاً اکسپوژری که ۱۸۰۰۰ اُم ثانیه است می‌تواند به‌کلی عکس را خراب کند. عکس‌های سیاه‌وسفید نسبت به تمام‌رنگ‌های نور حساس‌اند بنابراین حتی در نور ایمن هم کمی خراب می‌شوند.
2- نور سفید: برای عکس‌های نگاتیو، ترکیب مواد شیمیایی، تمیز کردن، برسی عکس‌های چاپ‌شده و غیره به نور اتاق نیاز خواهید داشت. در این مواقع چراغ را روشن کنید اما یادتان نرود که هنگام ظاهر کردن فیلم حتماً خاموشش کنید.
3- نور ایمن: کاغذهای عکاسی برخلاف فیلم‌ها، فقط بارنگ‌های مشخصی از نور می‌توانند ظاهر شوند. به این رنگ نور، نور ایمن می‌گویند که آسیبی به کاغذ عکاسی نمی‌زند. البته نباید کاغذ عکاسی را زیاد از حد به این نور نزدیک کنید، پس فاصله را رعایت کنید و از چراغ‌های پرنور استفاده نکنید تا عکس‌هایتان خراب نشود.
4- منبع نوری پهن: احتمالاً این نور بهترین نور برای زمانی است که می‌خواهید به کاغذِ چاپ نور دهید و آن را ظاهر کنید. اگرچه بیشتر تکنسین‌های عکاسی ترجیح می‌دهند هم‌زمان از نور ایمن هم استفاده کنند. مزیت استفاده از این منبع نور بدون استفاده کردن از نور ایمن این است که می‌توانید نتایج کار خود را به‌طور واضح روی کاغذ چاپ ببینید.
دمای اتاق:اتاق تاریک عکاسی
شما نمی‌توانید در اتاق بسیار سرد یا گرم کارکنید و این شرایط برای ظاهر کردن عکس‌ها هم مناسب نیست. اگر دمای اتاق بین 18 تا 26 درجه سانتیگراد باشد، مشکلی برای عکس‌ها پیش نمی‌آید. اگر دما بیشتر و یا کمتر از این بازه باشد، عکس‌های خوبی نخواهید داشت.
تاثیر نور در اتاق تاریک عکاسی
- در اتاق تاریک عکاسی نور طبیعی ، زاویه تابش و اینکه هر کدام دارای دماهای مختلفی در طول روز هستند کاربرد دارند.
- اثر هر نوری را می توان با استفاده صحیح از فیلترها تشدید و یا تضعیف کرد.
- نور طبیعی در سایه دارای دمای کلوین بالایی است و در نتیجه رنگ ها به سمت طیف آبی رنگ ها سوق داده می شود.
- سوژه واقع در گوشه تاریک، شکاف ها یا زیر یک درخت دارای طیفی از رنگ آبی می شوند.
- برای بر طرف کردن طیف آبی روی تصویر باید از فیلتری با رنگ متمم نظیر زرد استفاده نمود.
- نور ماه نیز طیفی آبی رنگ روی سوژه ها بوجود می آورد.
طیفهای نوری
- نور طبیعی در طی روز تغییر می کند.
- نور درخشان خورشید رنگ های غنی، درخشان و دقیق را نشان می دهد.
- تمام سوژه ها با یک تراز از رنگ های دقیق دیده می شوند.
- بخار، مه یا غبار هوا به خاطر پخش کردن نور رنگ ها را ملایمتر می کنند.
- سوژه ها ملایم تر و تقریباٌ روشن تر دیده می شوند.
- در طی طلوع یا غروب خورشید، نور دارای رنگ قرمز ، زرد و نارنجی است.
- این رنگ های گرم همانطور که قبلاٌ گفته شد احساس جذابیت و کشش بیشتری را ایجاد می کنند.
- با تابش نور خورشیده مقداری از نور بازتاب می شود.
- هنگامی که نور سفید روی جسمی می تابد، بخشی از نور جذب می شود.
- این جذب و ذخیره نور علت رنگی است که شما می بینید.